2014: applaus vanuit het donker
.
Op radio & tv
NPO Cultura - Knetterende Letteren (tv) met een interview door Kenneth van Zijl (08.03.14)
NOS Radio 1 - Met het oog op morgen (28.01.14 )
In de papieren pers
De Volkskrant, Peter Swamborn geeft 4 sterren voor applaus vanuit het donker:
'Gelèns […] stelt ook in haar nieuwe bundel basale, maar daarom niet minder belangrijke vragen. Wat zal ik zeggen? Wat kan ik doen? Wat is er voor nodig voordat ‘er maar één als eerste moed vat’? De gebeurtenissen die tot deze vragen aanleiding geven, zijn niet mals. Er wordt met stokken geprikt, er dreigt een ‘zootje jonggelaarsden’ en een ‘riek nadert mijn oog/ schampt mijn kaak’. Het zijn dramatische situaties die volop aanleiding geven tot wanhoop en paniek.
Gelèns laat het niet zover komen en geeft er de voorkeur aan om een bezwerend spel te spelen met klank, ritme en typografie. En anders is er altijd nog die unieke Gelènsiaanse humor. Zo eindigt het gedicht Strafhoek, dat schatplichtig is aan het beroemde men moet van Gerrit Kouwenaar, met de magistrale slotregel: ‘misschien treft men iemand die van pretogen smelt’.' (De Volkskrant, 08.02.2014)
Trouw, Janita Monna:
'Misschien wel meer dan in de eerdere bundels staat de 'taal' op de voorgrond. En bij dichters met het klank- en ritmegevoel van Gelèns leidt dat tot uiterst muzikale poëzie, die nu en dan zelfs aanschuurt tegen de klankpoëzie. [...] Het is een soort spelend essayeren [...] Het is poëzie als dansend denken en Gelèns sleurt de lezer erin mee.' (Trouw, Letter & Geest, 01.03.2014, pp. 22-23)
Awater, Paul Demets:
'Hélène Gelèns schrijft fascinerende gedichten die je aan het werk zetten. Dat komt doordat ze, meer nog dan in haar vorige bundels niet beginnen bij het hoofd (2006) en zet af en zweef (2010) in applaus vanuit het donker speelt met de syntaxis, de witregels, de spaties en de bladschikking. [...] Gelèns lijkt van de taal opnieuw een instrument te willen maken dat scheppende kracht heeft. In applaus vanuit het donker laat ze de poëzie als oorspronkelijke, ritmische, muzikale taal klinken, om de band tussen de woorden en de dingen te herstellen [...] Kijk, van zo'n poëzie als die in applaus vanuit het donker, daar leef ik van op.' (Awater, Winter 2014, pp.42-43)
Poëziekrant, Merijn Schipper:
'De poëzie in Applaus vanuit het donker van Hélène Gelèns is even speels als de accenten op haar naam. [...] Dat wil niet zeggen dat de thematiek lichtvoetig is. Haar bundel gaat over menselijke kwetsbaarheid, frustratie, angst, over het individu ten opzichte van het systeem - misschien wel het belangrijkste thema van dit moment [...] De gedichten zijn volatiel en levenskrachtig, maar dat staat een zelfkritische noot niet in de weg.' (Poëziekrant, maart 2014, pp. 16-17)
In de digitale pers
Jeroen Dera op deReactor, platform voor literaire kritiek (12.04.2014)
Maarten Buser op CultuurBewust geeft 4 sterren (11.03.2014)
Jesse van Amelsfoort op 8Weekly geeft 4 sterren (05.04.2014)
Janita Monna op Versindeba, kollektiewe weblog vir die Afrikaanse
digkuns (verscheen eerder in dagblad Trouw)
Interview door Roel Weerheijm op Tzum: Hélène Gelèns - Muzikale kracht van taal (03.07.2014)
Han van der Vegt op Ooteoote over de regel 'waar zijn de naakten! waar is de duizel!' (25.09.2014)
Blogs
Avondlog van Wim Noordhoek (12.02.2014)
Klasse! v/h Over goede boeken (02.03.2014)
Bunt Blogt (14.03.2014)
SLUITINGSTIJD
je bepaalt: dat is pluis dat is niet pluis
dit hier pluis dat daar niet pluis
vroeger niet pluis nu pluis en straks
vanuit het donker applaus
en je zegt ijdelheid ijdelheid
alles is ijdelheid, je schrapt
(ijdelheid der ijdelheden)
zegt alles is! alles is!
alles is maar wat het is, je schrapt
alles! alles! zeg je ineens
vijf uur is de sluitingstijd van alles
terwijl je nog schrapt: alle all al a
applaus vanuit het donker
en je weet niet: pluis of niet pluis